Informatie en aandachtspunten LiPo cellen

Lithium Polymeer (LiPo) cellen kunnen bij onjuist gebruik zeer gevaarlijk zijn.Het wordt aangeraden, alvorens van deze cellen gebruik te maken, je te verdiepen in de voorschriften voor het gebruik en het laden en ontladen van
deze cellen. Gebeurt dit niet dan is de kans groot dat de cellen blijvend beschadigd raken of zelfs brand vatten.
Deze FAQ bevat informatie om mensen die nieuw zijn met Lithium Polymeer cellen (Lipo's) bekend te maken met het gebruik van deze uitermate interessante nieuwe cellen. De tips en trucs zijn allerminst volledig, en geven
simpelweg enkele aandachtspunten weer in het gebruik van deze cellen.
Eventuele aanvullingen en/of verbeteringen worden uiteraard op prijs gesteld.

 
 

Lithium Polymeer accu's.

Lipo staat voor Lithium Polymeer en het grote voordeel t.o.v. NiCad en NiMH is het lagere gewicht en de grotere laad en ontlaad capaciteit van de cellen. 
Door middel van het serieel en/of parallel schakelen is het mogelijk een accupack te maken welke geschikt is voor diverse toepassingen in de modelbouw.
(Opm.: door het in serie schakelen van twee (of meer) accu's is het mogelijk het voltage van je pack te verhogen, terwijl parallel schakelen inhoudt dat je de capaciteit van je pack verhoogd).
Een enkele lipo cel heeft een nominale spanning van 3.7 V. De capaciteit van de cel is afhankelijk van welk type en merk lipo het betreft, maar dit varieert grofweg tussen de 300 mAh en 8000 (!) mAh.
Een lipo pack wordt aangeduidt door het aantal serieel of parallel geschakelde cellen te vermelden. Een pack wat bestaat uit 3 serieel geschakelde cellen wordt aangeduidt met 3s en bv. 2 parallel geschakelde cellen met 2p.
Als men nu een pack wil maken van 3 cellen serieel geschakeld dan blijft de capaciteit hetzelfde en vermenigvuldig je de voltage met 3.
Bij een parallel geschakelde pack vermenigvuldig je de capaciteit met 3 en blijft de voltage 3.7 volt.


Laden en ontladen van lipo cellen

Lipo-cellen zijn vergeleken met NiCad en NiMH cellen veel kritischer bij het laden en ontladen. 
Er zijn twee dingen waar je absoluut rekening mee moet houden bij het laden en ontladen en dat is de maximale ontlaadspanning en maximale laadspanning. 
Een lipo-cel heeft, wanneer deze helemaal vol is, een spanning van 4.2 Volt en het is belangrijk ervoor te zorgen dat de spanning nooit hoger wordt dan deze 4.2 V.
Aan de andere kant is het noodzakelijk ervoor te zorgen dat de spanning van een cel onbelast nooit lager wordt dan 3.0V. Belast moet je ervoor zorgen dat de spanning van een enkele cel nooit onder de 2.5V komt.
Gebeurt dit wel dan vergroot je de kans dat de cellen beschadigd raken.
Mocht het toch gebeuren dat op de een of andere manier de cellen helemaal leeggetrokken zijn dan herkend de lader de lipo-cellen niet meer en kun je ze dus ook niet meer laden. Maar daar is een truckje voor. Wat we dan willen bereiken is dat de cellen een minimale spanning van 2.5 volt per cel terug krijgen.
Dus bij een 3s pakket is dat 7.5 volt. Je zet de lader op ni-cad stand en uiteraard in de laagste laadstand met ongeveer 6 cellen (6x1.2volt) en wacht totdat de lipo ongeveer 7.5 volt bereikt. Daarna zet je de lader weer in de gewone lipo laadstand en kun je weer gewoon verder laden. Uiteraard moet je voor je eigen veiligheid er bij blijven.

Qua apparatuur moeten lipo-cellen ook met speciale laders worden geladen, en het is dus niet mogelijk dit met een reguliere NiCad/NiMH lader te doen. Qua maximale laad- en ontlaadstroom is het van belang de voorschriften van de fabrikant aan te houden. Dit wordt aangeduid met de eenheid C, waarmee wordt bedoelt de stroom die een volledig geladen cel in een uur ontlaad, oftewel de capaciteit van de cel, maar dan uitgedrukt in mA.

Tot slot is het belangrijk nooit je lipo accu's onbeheerd te laden, aangezien er altijd (ongeacht het altijd opvolgen van de voorschriften) de kans bestaat dat er met het laden iets fout gaat, en je pack vlam vat. Het zou jammer zijn als hierdoor je huis afbrand, of erger er slachtoffers vallen!
Eerste keer laden van nieuwe cellen Indien je van plan bent van afzonderlijke lipo-cellen een pack te maken, is het belangrijk dat je alvorens de cellen te solderen ze eerst 'op elkaar afstemt' door ze afzonderlijk te laden en pas dan samen te voegen tot een pack.
Dit hoef je vervolgens niet altijd te doen, maar het is wel raadzaam geregeld te controleren of alles nog op elkaar is afgestemd. Qua laadstroom kan je gewoon de voorschriften van de fabrikant aanhouden (vaak 1C).

Erwin Reins